Jouw gezicht zal het laatste zijn is een boek dat mij lang zal bijblijven. Het is een roman, die tegelijk een verzameling is van kortverhalen. Correctie: van prachtige kortverhalen. Ik heb het halve boek zitten glimlachen omdat ik het zo wonderlijk mooi geschreven vond. Heel verschillend zijn de verhalen ook: meestal zwierig en poëtisch en dan plots staccato (Moeder en het einde van de Sovjet-Unie, bijvoorbeeld).
De roman beslaat drie generaties van een Portugese familie: doutor Augusto Mendes (de grootvader), luitenant Antonio Mendes (de vader) en pianist Duarte Mendes (de kleinzoon). Rond hen is de saga geweven, maar daarnaast zitten er nog heel wat knappe personages in dit boek. Sommige gaan het hele verhaal mee, andere duiken op en zien we niet meer weer. Er is Celestino die in het eerste hoofdstuk vermoord wordt, de opgezette kat Joseph, herenkapper Alcino, de Indiaan, Policarpo die elk jaar een brief schrijft, Amavel die even terugkomt naar het dorp en gauw weer weg is, …
Op de achtergrond kan je de Portugese geschiedenis volgen: de dictatuur, Salazar die aan de kant wordt geschoven, de oorlogen in Angola,… Drama, maar ook humor en muziek, het zit er allemaal in. Ook van dat onmogelijk toeval, uitweidingen die nergens naar leiden en overdrijving. Normaal gezien ben ik daar licht allergisch voor, maar Latijnse auteurs komen daar wel mee weg.
… de Indiaan was dood gevonden in een kelder die ooit had gediend als magazijn van een restaurant gespecialiseerd in varkenspootjes met koriander en gambaomeletten, een restaurant dat uiteindelijk was opgedoekt (nadat een van de eigenaars tot dertig jaar celstraf was veroordeeld voor de moord op zijn broer en mede-eigenaar, waarop diens erfgenamen, twee zoons van de vermoorde mede-eigenaar en de vrouw en dochter van de eigenaar die de moord hadden gepleegd, niet in staat waren gebleken het bedrijf te runnen).
Tot daar eigenlijk alles perfect. Maar… vanaf de intrede van de “mysterieuze schilderes”, zat ik niet meer in het verhaal. Te ver gezocht, te ingewikkeld. Een wagewijd open einde ook. Ik vind het niet nodig dat alles netjes wordt verklaard, maar hier heb je het gevoel dat je als lezer aan je lot wordt overgelaten. Ik heb verwoed teruggebladerd: heb ik iets over het hoofd gezien? Heb ik niet aandachtig genoeg gelezen? Of was het de bedoeling van de auteur om de lezer in verwarring achter te laten?
Mijn eindoordeel: een heel degelijk boek. Heel anders dan het nuchtere Boven is het stil, maar zeker even goed. Het einde heeft me ietsiepietsie teleurgesteld, maar het is senhor Pedro vergeven, omwille van al het ander moois.
Zoals jij het boek beschrijft, lijkt het mij een goed boek en aangenaam om te lezen maar, ik weet niet hoe het komt, vertalingen van het Spaans naar het Nederlands vind ik nooit echt goed. Ik erger me dan te vaak aan de vertalingen.
Voetje, je hebt gelijk dat vertalingen tricky kunnen zijn. Zo heb ik mij ooit blauw geërgerd aan een boek van Per Olov Enquist (dagboek van een lijfarts, geloof ik). Maar deze vertaling (uit het Portugees), is heel goed. Ik ken nu wel geen Portugees, maar de zinnen voelden alvast heel natuurlijk aan in het Nederlands.