Zeven jaren – Peter Stamm

Zeven jaren vertelt het hobbelige liefdesleven van Alex. De man kan niet kiezen tussen zijn knappe en succesvolle vrouw Sonja en zijn ietwat plompe Poolse minnares Iwona. Op het eerste zicht niet zo moeilijk, hoor ik u denken. Maar het steekt complexer in elkaar dan dat. Sonja en Alex lijken van buiten af een droomkoppel, maar eigenlijk zijn het heel verschillende persoonlijkheden.

Met Sonja bouwde ik iets op wat nooit helemaal af kwam. We wilden een huis bouwen, een kind krijgen, we namen mensen aan, kochten een tweede auto. Nauwelijks hadden we een doel bereikt of het volgende tekende zich al af, we kwamen nooit tot rust. Iwona daarentegen leek geen ambities te hebben. Ze had geen afspraken, haar leven was eenvoudig en regelmatig. (…) Ze accepteerde me zonder verwachtingen en zonder pretenties.

Alex heeft steeds het gevoel dat hij zich thuis beter moet voordoen dan hij is. Zijn leven met Sonja is als het ware een project, waaraan gewerkt moet worden, zoals de bouwprojecten in hun architectenbureau.

Alex voelt zich aangetrokken tot Iwona, maar evengoed stoot ze hem af. Een leven met Iwona is nooit een optie voor hem. Zelfs wanneer ze een kind van hem draagt, laat hij haar aan haar lot over.

Het was haar volmaakte overgave die maakte dat ik niet van haar kon loskomen. Haar onvoorwaardelijke liefde, hoe toevallig die ook leek, trok me onweerstaanbaar aan en stootte me meteen weer af zodra ik me had bevredigd. Dan voelde ik de behoefte haar te krenken, alsof dat de enige manier was om me van haar te bevrijden.

Het verhaal speelt zich voor het grootste deel af in München, maar het had evengoed een andere Westerse stad kunnen zijn. Het decor is zeer beperkt aanwezig, alleen Marseille en de bouwsels van Le Corbusier komen af en toe in beeld. Dat geeft het boek een universeel tintje, vind ik. De manier waarop de auteur de conversaties verwerkt, zijn bijzonder: hij maakt geen gebruik van leestekens. Uit de inhoud van de zin moet je als lezer afleiden wie wat gezegd heeft. Het las nog verbazend vlot.

Zeven jaren werd door de New York Times uitgeroepen tot een van de beste boeken van 2013. Het boek was ook genomineerd voor de Man Booker International Prize. Wat mij betreft beide terecht.